NAUPAR legt uit I Hoe bepaal je een mooie route?
Een mooie route varen heeft met meer dan alleen het gewenste vaargebied en de te bezoeken havensteden te maken. Zo is niet alleen het weer, maar ook de windrichting en koers bijvoorbeeld ontzettend belangrijk bij het uitstippelen van een route. Komt de wind schuin van voren, van de zijkant (halve wind) of vanachter (voor de wind)? En hoe stel je de zeilen hier correct op af? Al deze zaken zijn relevant bij het bepalen van een mooie route over het IJsselmeer, Markermeer of de Waddenzee en een geslaagde zeiltrip.
De windrichting
Tijdens het varen kun je niet altijd zo maar van A naar B varen, omdat je o.a. rekening moet houden met de windrichting. De wind kan namelijk uit ‘de verkeerde hoek’ waaien en komt dan recht uit de havenplaats waar jullie graag heen willen varen. Op zo’n moment kunnen jullie er voor kiezen eerst naar een andere bestemming varen, die gunstiger ligt ten opzicht van de windrichting. En dan varen jullie de volgende dag bij een andere koers of windrichting alsnog naar deze bestemming. Of jullie gaan de uitdaging aan en laveren al zigzaggend naar de plaats van bestemming die tegen de wind in ligt. Houd er bij de laatste optie wel rekening mee dat de vaartocht door het laveren wel 2 keer zo lang kan duren. Dat moet geen probleem zijn voor zeilliefhebbers.
Waar komt de wind vandaan?
De schipper weet uiteraard waar de wind vandaan komt en kan jullie dit tijdens het palaver vertellen. Wil je het liever zelf ontdekken? Kijk dan eens goed om je heen; de kans is groot dat je al aan de bomen, struiken en vlaggen in de omgeving kunt zien uit welke hoek de wind waait. Werp ook een blik op de golven, die vertellen je vaak genoeg. Of raadpleeg een handige app zoals Windfinder. Je kunt met deze app niet alleen op de dag van varen zien wat voor wind er waait, maar krijgt ook een voorspelling voor de komende dagen, zodat jullie daar bij het plannen van de route voor het gehele uitje al rekening mee kunnen houden.
De verschillende koersen
Bij het uitzetten van de route houden jullie ook rekening met de koers. Een koers is de richting van het schip ten opzichte van de wind. Met een zeilschip kun je verschillende koersen varen. Komt de wind van achteren, dan noemen we dat "voor de wind". Maar de wind kan ook van de voorkant, zijkant of schuin van achteren komen. Hier hebben we allemaal benamingen voor:
- Hoog aan de wind > De wind komt schuin van voren
- Ruime wind > De wind komt van schuinachter
- Halve wind > De wind komt van de zijkant
- Voor de wind > De wind komt van achter
Hoe bepaal je dan de route voor een zeiltocht?
De daadwerkelijke route bepalen jullie aan boord van het schip, samen met de schipper. Tijdens de vaartocht houden jullie voor vertrek elke dag palaver. In dit overleg bestuderen jullie met de schipper het weer, de windrichting en eventueel de getijde als jullie op het Wad gaan varen. Daarna wordt de vaarkaart erbij gepakt en stippelen jullie de route uit die past bij jullie wensen, gewenste vaartijd en weersomstandigheden. Hóe jullie precies bij die havensteden komen en welke route je daarvoor moet varen, is afhankelijk van de windrichting en de te bepalen koers.
Op deze handige Suydersee kaart zie je de vaargebieden, havenplaatsen, routes en afstanden. Op de kaart staan de minimale reistijden als je met het schip op de motor vaart. Houd er dus rekening mee dat het langer duurt als je zeilt. Je vaart gemiddeld 25 - 30 kilometer op een dag.
Daarnaast is de hoeveelheid tijd die jullie hebben en waar jullie heen willen varen ook belangrijk voor jullie opstaphaven en route. Wil je bijvoorbeeld in een weekend de Waddenzee verkennen, dan kun je het beste vanuit Harlingen of Makkum vertrekken, omdat deze vertrekhavens dicht bij de Waddenzee liggen. Heb je echter een week de tijd, dan kun je ook prima starten vanuit Lelystad, Enkhuizen of Kampen.
Go with the flow
En tenslotte, zeilen doet een beroep op jullie flexibiliteit en improvisatievermogen. Je kunt van te voren wel in grote lijnen bepalen waar jullie heen willen, en de schipper houdt hier ook zoveel mogelijk rekening mee tijdens de vaartocht, maar je weet nooit precies zeker of het ook lukt en op welke dag het mogelijk is. Er zijn zoveel verschillende elementen die jullie route uiteindelijk bepalen en er kunnen zich zelfs tijdens de vaartocht nog onverwachtse omstandigheden voordoen, denk hierbij aan bijvoorbeeld wachttijden voor een sluis of brug. En juist dat maakt zeilen zo avontuurlijk en leuk!
Onze tips voor het bepalen van een route op een rij
- Bekijk vantevoren waar je ongeveer graag heen wilt varen.
- Bespreek jullie wensen met de schipper als je aan boord stapt.
- Kijk samen met de schipper naar het weer en de windrichting en eventueel de getijde als jullie op de Waddenzee gaan varen.
- Bespreek hoe lang jullie maximaal willen varen op een dag (de vaartijd wordt bepaald door de windkracht en de afstand die jullie willen afleggen).
- Daarna bepalen jullie samen de bestemming en route van die dag.
- Take it easy ;)
Ook een mooie tocht maken?
NAUPAR heeft meer dan 40 jaar ervaring met het organiseren van bijzondere uitjes op het water. Bekijk de verschillende schepen en check de beschikbaarheid of neem direct contact op met een van onze medewerkers en vraag naar de mogelijkheden. Zij adviseren je graag bij het organiseren van een onvergetelijk uitje met je klasgenootjes, familie, een groep vrienden of collega’s op een traditioneel zeilschip.